Mas Daf, üstyapı projeleri dışında ürettiği atık su pompaları ile altyapı projelerinde de aktif olarak rol almaktadır. %100 yerli sermaye ile Düzce tesislerinde Enduro serisi dalgıç pompalar; Enduro-Pro atıksu ve kanalizasyon pompaları ile UKM-S serisi klapeli kendinden emişli santrifüj pompaları üretmektedir. UKM-S serisi kendinden emişli pompalar özellikleri itibariyle 2002 yılında Türkiye’de ilk kez Mas Daf tarafından üretilmiştir. UKM-S serisi pompalar 2002 yılından bugüne birçok projede sorunsuz hizmet vermesi nedeniyle kendisini ispatlamış ve alanında tavsiye edilen bir ürün konumuna ulaşmıştır.

UKM-S serisi santrifüj pompaların dizaynında klape olduğu için kendiliğinden emiş yapabilme özelliğine sahiptir. Bu nedenle emme borusu altında ek bir klape kullanılmasına gerek duyulmamaktadır. Pompa emiş yaparken herhangi bir yerden hava almaz. Bu pompanın dalgıç pompaya göre avantajlarından birisi de kolay temizleniyor olmasıdır. Pompanın gövdesinde bulunan temizleme kapağı sayesinde; basılan akışkanın içerisinde bulunan büyük partiküller pompayı tıkadığında pompanın tesisattan sökülmesine gerek kalmadan bakımı yapılarak çalışır hale getirilebilmektedir. Farklı kapasiteler için 2”, 3”, 4”, 6”, 8”, 10” çıkışlı 6 çeşit model bulunmaktadır. Bu pompaların katı partikül geçirgenliği 76 mm’ye kadar çıkmaktadır.

Mas Daf tarafından üretilen UKM-S serisi pompalar acil müdahale pompası olarak kullanılmaktadır. Otel ve hastanelerin atık suların tahliyesinde dalgıç pompalar için sorun yaratan elastik malzemeleri de rahatlıkla basabilmesi nedeniyle; uzun yıllar sorunsuz çalışabilmektedir. Şantiyelerde kazı sularının tahliye edilmesinin yanı sıra yağmursuyu ve taşkın sularının deşarj edilmesinde kullanılan bu pompalar dizel motor ve römorklu olarak da üretildiği için belediyeler tarafından özellikle tercih edilmektedir. Bu kapsamda 2018 yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ) tarafından 13 adet dizel motorlu-römorklu acil müdahale pompalarının alımında Mas Daf UKM-S serisi pompalar tercih edilmiştir.

Malezya ve Dubai menşeli endüstriyel firmaların teknik yöneticileri, Türkiye’nin en büyük santrifüj pompa fabrikası olan Mas Daf fabrikasını ziyaret etti.

Turquality marka destek programına dahil ilk ve tek yerli santrifüj pompa üreticisi olan Mas Daf, Düzce’de 40.000 m² alan üzerine kurulan ve tamamı ERP sistemi ile yönetilen üretim tesisinde bu kez Dubai ve Malezya’dan gelen endüstriyel tesis yöneticilerini ağırladı. 

Gezi kapsamında ilk olarak Mas Daf İhracat Müdürü Alper Haberal, 250’nin üzerinde çalışanı olan Mas Daf’ın ana misyonu hakkında bilgiler verdi. Haberal, “Mas Daf olarak misyonumuz; suyu ve enerjiyi etkin kullanıp, yaşam kaynaklarını koruyacak şekilde çevre dostu, yüksek kaliteli ve fark yaratan pompa teknolojileri üretmektir. Bu kapsamda 42 yıldan bu yana birçok inovatif proje ve ürün geliştirdik. Enerjiyi etkin kullanmak adına ürünlerimizin tamamını ‘ErP’ direktiflerine uygun, yüksek enerji verimli olarak üretiyoruz” dedi. Haberal, Dubai ve Malezyalı teknik müdürlere, santrifüj pompalar ve uygulama alanları hakkında bir sunum gerçekleştirdi. Sunumun ardından Alper Haberal eşliğinde, Türkiye’nin en büyük santrifüj pompa fabrikasını gezen misafirlere, ürünler ve üretim teknolojileri hakkında da detaylı bilgiler verildi. 

Mas Grup dünya çapında üretim yapıyor

1977’den bu yana çeşitli endüstri grupları, sulama, ısıtma&soğutma sistemleri, gemi sanayi, atık su yönetim sistemleri, yangın söndürme işlemleri ve benzeri bir çok sektör için santrifüj pompa imalatı yapan, sektörünün en inovatif ve yaptıklarıyla takip edilen firması olan Mas Grup, Düzce’de 40.000 m2 alan üzerine kurulu; 22.000 m2’lik kapalı alana sahip ERP sistemi ile yönetilen üretim tesisinin yanı sıra İstanbul-Tuzla’da yönetim ofislerinin de  içerisinde bulunduğu depolama ve kısmi üretim yapılan bir tesisle hizmet vermektedir. Turkquality marka destek programına dahil ilk ve tek yerli pompa üreticisi olan Mas Grup; Avrupa ‘ErP’ direktiflerine uygun yüksek verimli pompa sistemleri üretimi de yapmaktadır.

250’nin üzerinde çalışanı ile bir pompa üreticisinden beklenenin ötesinde; kendini suyun ve enerjinin etkin kullanımına ve bu yolla yaşam kaynaklarının korunmasına adayan Mas Grup; Türkiye genelinde. 200’ü aşkın yurtiçi bayi ve servisi; 65’den fazla ülkeye yaptığı ihracat ile bu ülkelerde kurduğu distribütör ve servis ağıyla da dünyaya teknoloji satmaya devam etmektedir. Mas Grup; ISO 9001: 2008 Kalite Yönetim Sistemi; ISO 14001: 2004 Çevre Yönetim Sistemi ve ISO 18001: 2007 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi kalite belgelerinin yanı sıra UL; FM; NFPA 20; TSE; CE; ATEX; GOST; UKR Sepro gibi kalite belgelerine sahiptir.

Boru hatlarındaki ısıl genleşme ve büzülmeye bağlı hareketler ile, titreşim ve dilatasyon hareketlerinin absorbe edilmesi, endüstriyel borulama ya da HVAC uygulamalarında temel bir zorunluluktur. Daha öncelerde mühendislerin en basit çözümü sadece L, Z ve omega şeklindeki boru uygulamaları ve sonrasında da salmastralı tip kayar yataklar idi. Teknik ve mühendisliğin gelişmesi ile bu uygulamalar yerini bugünkü kompansatör adı verilen ürünlere bıraktı. 

Kompansatörün tanımı

Boru hatlarındaki ısıl genleşme ve titreşim sorunlarını çözmek için kullanılan, ondülasyonu metal, kauçuk, teflon ve kumaş gibi malzemelerden oluşan esnek bağlantı elemanlarıdır.

Kompansatör üretiminde kullanılan malzemeler

Kompansatör üretiminde ağırlıklı olarak aşağıdaki malzemeler kullanılmakla birlikte ileri mühendislik hesaplarından biri olan EJMA Kod ve Standartları ve kullanım yerinin fiziksel şartlarına göre gerekli seçim ve dizayn yapılır. 

1. Paslanmaz Çelik
2. Karbon Çelik (HII, 16Mo3 vb)
3. Kauçuk-EPDM, NBR, NEOPREN, SBR vb.
4. Kumaş-Fabric 
5. Teflon

Kompansatörün absorbe edebileceği hareketler

Kompansatörler, hem eksenel hem yanal hem de açısal hareketleri absorbe edebilecek şekilde dizayn edilebilirler. Hatta gene EJMA kod ve standartlarına göre aşağıdaki bir tanımlama ile çok ileri seviyelerde dizaynlar yapılabilir. 

EJMA kompansatörün ömrünü, “cycle” olarak adlandırılan bir değere göre belirler.

“Cycle”, bir kompansatörün absorbe edeceği hareketlerin bütünü için elde edilen bir değerdir. Örnek ile açıklamak gerekirse: 

Bir kompansatör eksenel +- 10mm, yanal + – 5mm, açısal 1ͦ ͦ hareketlerine maruz kalıyorsa, cycle hesabı programa bütün bu değerler girilerek belirlenir. Bazı uygulamalarda, bu hareketler ayrı ayrı girilerek üç ayrı hesap belirleniyor. Bu yaklaşım şekli, ancak dizayn yaptıran firma ya da müşterinin, bu hareketlere ayrı ayrı zamanlarda maruz kalınacağı belirtildiği zaman mümkündür. Aksi halde körük eksenel hareket için örneğin 5000 cycle, yanal için 1000 cycle, açısal için 500 cycle çalışabilir, izlenimi doğacaktır. Ancak hareketlerin hepsi programa işlendiğinde halbuki 20-30 cycle çalışacağı belirlenir. Bunun için kompansatör üretiminde teknik verilerin ve çalışma şeklinin öğrenilmesi önem arz etmektedir. 

Kompansatör montaj şekilleri 

Müşteri ve uygulamacının talebine bağlı olarak kompansatörler aşağıdaki gibi hat üzerine bağlanabilir.

1. Flanşlı Bağlantı
2. Kaynak Boyunlu Bağlantı
3. Dişli Bağlantı
4. Yivli Bağlantı 

Kompansatör tipleri 

1. Eksenel Tek ve Çift Körüklü (Universal Eksenel olarak adlandırılır)
2. Yanal Tek ve Çift Körüklü (Universal Yanal olarak adlandırılır)
3. Dıştan Basınçlı, İçten Kılavuzlu (Yüksek genleşme istenen ve basınç dayanımının arttırılması hedeflenen yerler)
4. Deprem-Dilatasyon Kompansatörleri (İki bina arasında meydana gelebilecek çökme, kalkma ve/veya deprem anında oluşabilecek eksenel, yanal, açısal, küresel hareketlerin absorbe edilmesi gereken yerlerde)
5. Titreşim Tutucu Metal veya Kauçuk Kompansatörler (Özellikle pompa emiş ve basma hatlarında titreşimin hat üzerine aktarılmasını önlemek için kullanılır.)
6. Lens Tipi Kompansatörler (Hareket tipine bağlı olarak hem EJMA hem de ASME Section II-D hesaplarının kullanıldığı özel kompansatörlerdir. Ağırlıklı olarak termik santraller ve çelik endüstrisi gibi tesislerde tercih edilir. Dizayn şartlarının dikkatli şekilde üreticiye aktarılması çok önemlidir.)
7. Kumaş Tip Kompansatörler (Ağırlıklı olarak termik santraller ve çelik endüstrisi gibi tesislerde tercih edilir. Çalışma şartlarının, fiziksel koşulların üreticiye aktarılması çok önemlidir.)

Kompansatör montaj bilgileri 

Kompansatörler yapıları gereği hat üzerine sabit mesnet, kayar mesnet gibi boru hattı elemanlarının düzgün seçilerek ve hatta ilgili firmalardan destek alınarak montajlanması gerekmektedir. Bu sebeple üretici ve tercih edilen askı, destek elemanları firmalarından destek alınması gerekmektedir. Böylelikle hat üzerinde meydana gelebilecek flambaj gibi plastik dönüşümlerin önüne geçilmesi sağlanır. 

Kompansatörler eğer, gereken mühendislik çalışmalarının bir ürünü olarak hat üzerinde kullanılırsa, uzun süre hiçbir sorun çıkarmadan servis yapabilir. Temel hedef, doğru ürünü, doğru hat üzerinde kullanmaktır. Bu sebeple üretici ile irtibata geçmek ve doğru ürünü belirlemek ve mühendislik desteği alınması faydalı olacaktır. 

Ali Korhan Közer, Politeknik Pazarlama Yöneticisi