Sprinkler sistemleri ya da yangın yağmurlama başlıkları, yangın anında insan müdahalesine gerek kalmadan devreye girmek ve yangını baskılamak üzere tasarlanmıştır.

İlk ıslak boru sprinkler sisteminin 1812 yılında Sir William Congreve tarafından İngiltere’deki Royal Drury Lane Tiyatrosu’nda kullanıldığı bilinmektedir. Bu sistem manuel olarak çalıştırılıyordu. İlk otomatik sprinkler sisteminin ise 1872 yılında ve yine İngiltere’de, Philip W. Pratt tarafından Frederick Grinnellin piyano fabrikasında kullanıldığı bilinmektedir. 

Sprinkler sistemleri pek çok farklı tesisat elemanının bir araya gelmesinde oluşur. Bu sistemler, temel olarak şu parçalardan oluşur:

• Sprinkler başlığı
• Islak alarm vanası
• Yükselen milli vana
• Çekvalf
• İzleme anahtarlı kelebek vana
• Akış anahtarı
• Drenaj vanası
• Akış ölçer
• Su deposu
• Yangın pompa seti

Sprinkler tipleri

Bu sistemlerin pek çok farklı tipi de mevcuttur. Konutlarda ya da ticari amaçlı binalarda kullanılmasına göre farklı sprinkler tipleri tercih edilebilir. Temel olarak ıslak ve kuru borulu sistemler mevcuttur. Bunun yanında sadece su ya da hem su hem köpük kullanılan sistemlerde mevcuttur. Tavan tipi ya da duvar tipi sprinkler sistemleri de kullanım alanına göre farklı tercihler sunar. Sprinkler sistemlerinin kullanım alanının ve ihtiyaçlarının önceden belirlenmiş olması güvenli ve verimli performans için son derece önemlidir.

Yasal zorunluluk 

Türkiye’de 2009 yılında yayınlanan “Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik” ile sprinkler sistemlerinde TS 9704-10636 ve NFPA standartlarına uygunluk esası aranmaktadır.

Teknolojik gelişme ve dijitalleşme ile hayatımızda daha da fazla kullanılan cihazlardan biri de sensör oldu. Robotik ve otomasyon sistemlerinin en önemli bileşenlerinden olan bu cihazlar, fiziki platformlardan gelen girdileri kısa süre içinde güvenli bir şekilde algılayan ve yanıt ileten aygıtlardır.

Sensörler, elektronik sistemlerde son derece önemli bir işleve sahiptir. Sensörler temel olarak fiziki değişiklikleri algılayarak bir çıktıya dönüştüren cihazlardır. Fiziki değişimleri fark edip çok hızlı bir biçimde elektriksel sinyale dönüştürebilen bu cihazların ilettiği sinyaller, mikroişlemciler vasıtasıyla kontrol edilir. Sensörler, bu özellikleriyle pek çok farklı alanda kullanılır .

Analog ve dijital sensörler

Sensörler, dijital ya da analog olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Esasında cihazların uygulama alanlarına ya da çalışma platformlarına göre değişiklik göstermektedir. Dijital sinyal denen olgu genel olarak zamana göre değişkenlik göstermez. Değerleri ise 1 ile 0’dan oluşmaktadır. 

Analog sinyal olarak bilinen sinyal çıkışlarında ise değişiklik ile zaman arasında bir paralellik mevcuttur. Analog sinyalleri dönüştürücüler sayesinde dijitale çevirmek mümkündür. Otomasyon sistemlerinde aktif şekilde kullanılmakta olan sensörlere, endüstriyel sensör adı verilmektedir. Bu alanlarda görece daha dayanıklı sensörler tercih edilmektedir. Endüstriyel sensörler, aşırı sıcak ya da soğuk veya tozlu ortamlarda işlev görebilmektedir

Sensörleri seçerken nelere dikkat edilmeli?

Sensör seçiminde çeşitli detaylara özel olarak dikkat etmek gerekir. Her şeyde önce sensörün kullanım alanını doğru bir şekilde belirlemek önemlidir. Bir diğer nokta ise hassasiyet ölçüsüdür. Kullanım alanına bağlı olarak en doğru hassasiyete sahip sensör tercih edilmelidir. Sensör seçiminde dikkat edilmesi gereken diğer hususlar şunlardır:

• Ölçüm aralığı
• Maliyet
• Nem ölçümü
• pH ölçümü
• Sensör tepki süresi

Sensör çeşitleri

Sensörler, besleme gerilimine göre ya da ölçüm sistemine göre sınıflandırılır. Besleme gerilimine göre olan sensörler; pasif algılayıcılar ve aktif algılayıcılar olarak iki grup altında toplanabilir. Ölçüm sistemlerine göre ayrılan sensörler ise ses sensörleri, hareket sensörleri, basınç sensörleri ya da manyetik sensörler gibi farklı sınıflara ayrılırlar.

Peristaltik pompa pek çok farklı sıvının transferinde kullanılabilen pompa çeşitlerine verilen isimdir. Aşınmaya dirençli esnek hortumlara sahip olan peristaltik pompa modelleri, hortum ve tubing pompalar olarak ikiye ayrılır.

Peristaltik pompa nasıl çalışır?

Kimyasal dozaj pompası olarak da bilinen peristaltik pompaların çalışma prensibi akışkanın sıkıştırmak suretiyle hareket ettirmeye dayanır. Bir rotor yardımıyla sıkıştırılan bir boru ya da hortumun içine pompalanan sıvıya uygulanan kuvvet, harekete kaynaklık eder. Bu pompa türleri özellikle aşındırıcı sıvıların transferinde kullanılmaktadır. Peristaltik pompalarda valf veya conta bulunmaz. Bu durum bakım masrafını da azaltan bir etken yaratmaktadır. Bu pompa çeşidinin sterilize edilmesi de oldukça kolaydır. Peristaltik pompaları meydana getiren ana bileşenler hortum ve rotordur. Rotor, pompanın ortasında bulunur ve dairesel bir dönüş hareketi yapar. Rotora bağlı olan silindirlerse bu hareketin sonucu olarak, sızdırmaz ve aşınmaya dayanıklı hortumları sıkıştırır ve akışkanın çıkışa doğru hareket etmesini sağlar.

Peristaltik pompalar hangi alanlarda kullanılır?

Peristaltik pompalar şu sektörlerde sıklıkla tercih edilmektedir:

• Gıda işleme
• Kimyasal ölçüm
• Klorlama ve dozajlama
• İlaç sanayii
• Madencilik
• Kâğıt ve ambalaj imalatı