Bir elektrik devresindeki en temel bileşenlerden biri olan kontaktör, temel olarak devreyi kesme işlevini yerine getirir.
Teknolojik gelişmeye bağlı olarak, özellikle alçak gerilim ürünleri kontrol ve otomasyon amaçlarıyla çok daha fazla ve çeşitli donanımlara sahip oluyor. Ürünler ve sistemlerin birbiriyle haberleştiği ve bunları yorumladığı dijital çağ, sistemlerin akıllanmasını simgeliyor. Kontaktörler otomasyon sistemleri içerisindeki en temel şalt ürünlerinden birisidir ve ilk kontaktörün üretilmesinden bu yana çalışma prensibinde çok büyük bir değişiklik olmamıştır. Endüstriyel üretimin hemen her alanında kullanılan kontaktörlerin temel işlevi uzaktan kontrolle devreyi kesmektir. Ancak zamanla büyük gelişme ve değişim kaydeden bu tesisat elemanları farklı kontrol yöntemleri ve farklı yapısal özellikleri ile daha özel alanlar için üretilmeye başlandı. Mekanik, elektronik ve vakum kontaktörler en çok kullanılan türler arasında yer almaktadır.
Yapısal özellikleri bakımından kontaktör çeşitleri
Mekanik kontaktörler; kontakları, demir nüve bobinin bir araya gelmesinden oluşmaktadır. Temel olarak bobine iletilen enerji vasıtasıyla sistem idare edilir. Bobine enerji iletilmesiyle demir nüve ile arasında manyetik bir etkileşim açığa çıkar ve bu sayede kontaktör sistemi açık ya da kapalı konuma gelir. Devrenin bu şekilde kontrol edildiği sistem son derece basittir ve geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu kontaktör çeşitleri uzaktan kontrole de elverişlidir.
Herhangi hareketli mekanik parçaya sahip olmayan tamamen elektrik akımıyla çalışan kontaktör türüne ise elektronik kontaktör denmektedir. Bu tarz ürünler mekanik kontaktörlere göre daha güvenilir bir çalışma düzeyi sunmasıyla tercih sebebi olurlar. Elektronik kontaktörlerle, mekanik modellere kıyasla çok daha hızlı açma kapama gerçekleştirilebilir ve tamamen elektriksel sinyallerle pratik bir kontrol sağlanabilir.
Vakum kontaktörler ise daha çok patlayıcı ortamlarda tercih edilir. Kesme işlemini havayla temasın kesildiği bir ortamda gerçekleştiren vakum kontaktörler, hem dayanıklı hem de güvenli bir çalışma alternatifi sunar. Patlama ya da yangın riski olan ortamlarda sıklıkla vakum kontaktör ürünleri kullanılmaktadır.
Kontaktörler bina otomasyonu, aydınlatma sistemleri, havalandırma ve ısıtma sistemleri ve pompa uygulamalarında yaygın olarak kullanılırlar.
