İngilizcede heat exchangers kelimesiyle ifade edilen eşanjör kısaca ısı değiştirici olarak tanımlanabilir. Eşanjör temel olarak iki veya daha fazla sayıdaki farklı akışkanın (sıvı ya da gaz), birbirlerine temas etmeden sıcaklıklarının transferini mümkün kılan bir cihazdır.
Eşanjörlerdeki contalar akışkanların birbirine temasını kesin olarak engellerler. Olası bir conta arızası durumunda ise akışkan sistem dışarı doğru akacak ve aksaklık kolaylıkla tespit edilebilecektir.
Eşanjörler endüstrinin pek çok alanında kullanılırlar: İklimlendirme, petrokimya, enerji santralleri, gemicilik, atıksu yönetimi vs. Günlük hayatta yaygın bir kullanım alanı olan araçlardaki radyatörler ile klima ve kombi gibi iklimlendirme cihazlarında eşanjörler mevcuttur. Isıtma veya soğutma amaçlı transfer yapmak amacıyla kullanılabilirler.
Eşanjörler pek çok farklı proses ve cihazda kullanıldığından pek çok farklı tipte üretilmektedir. Borulu ve plakalı eşanjörler en tipik çeşitleri arasındadır. Bunun dışında uygulamaya özel eşanjörler de üretilmektedir. Düşük yatırım maliyeleri ile de tercih sebebi olmaktadırlar.
Plakalı eşanjörler
Plakalı eşanjörler yüksek verimlilikle ısı transferi yapılmasına imkân veren cihazlardır ve bu özellikleriyle oldukça sık olarak tercih edilmektedir. Verimlilik bahsinde borulu eşanjörlerin oldukça önündedir. İhtiyaca göre plaka ve boru ekleyebilmeye de imkân veren bu tip cihazlar, dünya çapında en çok rağbet gören eşanjör türüdür. Bu cihazlar kompakt bir tasarıma sahiptir ve yerden de tasarruf sağlar. Bu cihazlar için plakalar ve contalar ihtiyaca uygun ölçülerde tercih edilebilir.
Ülkemizde pek çok farklı firma yerli üretim olarak eşanjör imalatı yapmaktadır. Ayrıca dünya çapında pek çok firmanın çeşitli uygulamalara yönelik eşanjörlerini de ülkemizde tedarik etmek mümkündür.