Kolaboratif robot ya da kısa isimlendirmesiyle COBOT, insanlarla iş birliği hâlinde çalışabilen robot kolları tanımlamak için kullanılan bir tabirdir. COBOT’lar, sezgisel metotlarla programlanabilen, öğretilen bir hareketi ya da tepkiyi tekrar edebilen ve çalışma döngüsünü tamamlayabilen sistemler sunarlar.

İngiliz dilinde “iş birliği” anlamına gelen “cooperation” sözcüğü ile “robot” kelimesinin bir araya getirilmesiyle ortaya çıkmış bir tabir olan “COBOT”, robotlardan ayrı olarak “insanlarla bir arada çalışma imkânı sunan” robot kollarını nitelemektedir. Universal robot ismiyle de anılan COBOT’lar, üretim proseslerinde sabit bir şekilde tekrar eden, manuel olarak yapılmak zorunda olunan, zorlu ya da iş güvenliği açısından riskli işler için hem kalite hem de verimlilik artışı sağlamak adına, çalışanlarla yan yana çalışabilen endüstriyel robot kollarıdır. Kolaboratif robotlar, yapay zekânın başlangıç aşaması olarak nitelendirilebilir.

Kolaboratif robotlar nerelerde kullanılır?

COBOT’lar seri üretimin olduğu hemen her ortamda önemli işlevleri yerine getirebilir. Bununla birlikte; gıda işleme ve tarım, metal işleme ve talaşlı imalat, otomotiv, elektronik, plastik işleme, mobilya imalatı, laboratuvarlar ve lojistik, COBOT’ların en sık kullanıldığı sektörlerdir.

COBOT’lar ne tür avantajlar sunar?

• Seri üretimde büyük hız sunarlar ve verimliliği önemli ölçüde artırırlar.
• Üretim hatlarındaki hata payını çok ciddi oranda düşürürler.
• Kullanımı oldukça basit sistemlerdir.
• Son derece ekonomik fiyatlarla kullanıma sunulurlar.
• Ağır nesneleri rahatlıkla kaldırabilen COBOT’lar, insan gücüne kıyasla büyük avantaja sahiptirler.
• Çok yüksek hassasiyet değerlerine kadar kusursuz bir şekilde çalışan robot kolları, pek çok iş kolunda mükemmel sonuçlar sunmaktadır.
• İnsanlarla iş birliği için son derece uyumlu olarak çalışabilen COBOT’lar, bu sayede çalışan verimliliğine de olumlu katkı sunmaktadır.

Bir ortamdaki havanın taşınması ya da emilmesi için kullanılan ekipmana blower ismi verilmektedir.

Blowerlar ortamdaki havayı almak ve istenen herhangi bir sisteme transfer etmek için kullanılmasının yanı sıra vakum yöntemiyle mevcut havayı almak için de kullanılabilmektedir. Bu yönüyle blower sistemleri vakum pompalarıyla benzer bir çalışma prensibine sahiptir. Dönme gücünü, bağlı bulunduğu bir motordan alan fan, emiş kısmındaki havayı vakumlar. Sisteme giren hava, yüksek debi-düşük basınç prensibiyle çıkış tarafına doğru iletilir ve blower böylece hava transferini gerçekleştirmiş olur. Filtre sistemlerine de sahip olan blowerlar bu sayede sistemde atık birikmesinin önüne geçmektedir. Atık birikimi hem sistemin sağlıklı bir şekilde çalışmasını hem de uzun ömürlü olmasını engelleyeceğinden filtre sistemleri son derece büyük öneme sahiptir. 

Blower sistemleri ne tür faydalar sunar?

Blowerlar son derece yüksek bir verimle çalışırlar. Ayrıca basit bir şekilde kurulabilir ve bakım maliyeti hayli düşük sistemlerdir. Bunun yanında son derece sessiz çalışmasıyla hemen her ortamda rahatlıkla kullanılabilirler. 

Blower seçiminde nelere dikkat edilmelidir?

Blower sistemlerinin seçiminde dikkat edilmesi gereken temel huşular şu şekilde sıralanabilir:

• Öncelikle debi ve basınç değerleri hesaplanmalıdır. Sistemin, ihtiyacı karşılayacak teknik özelliklere sahip olması son derece önemlidir.
• Blowerlar, hava transferinin yanı sıra havayı vakumlamak amacıyla da kullanılabilir. Bu sebeple sistemin hangi amaçla kullanılacağının önceden belirlenmiş olması fayda sağlayacaktır.
• Blowerlar pek çok farklı teknik özelliklere sahip modellerle kullanıcıların beğenisine sunulur. Bu sebeple motor gücü gibi farklı parametreler göz önünde bulundurularak kullanım amacına en uygun ürünü seçmek sağlıklı bir çalışma ortamı yaratacaktır.
• Her ne kadar az bakım gerektiren sistemler olsalar da düzenli bakım periyodları takip edilerek sistemin çalışma ömrünü uzatmak ve verimliliğini artırmak da mümkündür.

Bir elektrik devresindeki en temel bileşenlerden biri olan kontaktör, temel olarak devreyi kesme işlevini yerine getirir.

Teknolojik gelişmeye bağlı olarak, özellikle alçak gerilim ürünleri kontrol ve otomasyon amaçlarıyla çok daha fazla ve çeşitli donanımlara sahip oluyor. Ürünler ve sistemlerin birbiriyle haberleştiği ve bunları yorumladığı dijital çağ, sistemlerin akıllanmasını simgeliyor. Kontaktörler otomasyon sistemleri içerisindeki en temel şalt ürünlerinden birisidir ve ilk kontaktörün üretilmesinden bu yana çalışma prensibinde çok büyük bir değişiklik olmamıştır. Endüstriyel üretimin hemen her alanında kullanılan kontaktörlerin temel işlevi uzaktan kontrolle devreyi kesmektir. Ancak zamanla büyük gelişme ve değişim kaydeden bu tesisat elemanları farklı kontrol yöntemleri ve farklı yapısal özellikleri ile daha özel alanlar için üretilmeye başlandı. Mekanik, elektronik ve vakum kontaktörler en çok kullanılan türler arasında yer almaktadır.

Yapısal özellikleri bakımından kontaktör çeşitleri

Mekanik kontaktörler; kontakları, demir nüve bobinin bir araya gelmesinden oluşmaktadır. Temel olarak bobine iletilen enerji vasıtasıyla sistem idare edilir. Bobine enerji iletilmesiyle demir nüve ile arasında manyetik bir etkileşim açığa çıkar ve bu sayede kontaktör sistemi açık ya da kapalı konuma gelir. Devrenin bu şekilde kontrol edildiği sistem son derece basittir ve geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu kontaktör çeşitleri uzaktan kontrole de elverişlidir.

Herhangi hareketli mekanik parçaya sahip olmayan tamamen elektrik akımıyla çalışan kontaktör türüne ise elektronik kontaktör denmektedir. Bu tarz ürünler mekanik kontaktörlere göre daha güvenilir bir çalışma düzeyi sunmasıyla tercih sebebi olurlar. Elektronik kontaktörlerle, mekanik modellere kıyasla çok daha hızlı açma kapama gerçekleştirilebilir ve tamamen elektriksel sinyallerle pratik bir kontrol sağlanabilir.

Vakum kontaktörler ise daha çok patlayıcı ortamlarda tercih edilir. Kesme işlemini havayla temasın kesildiği bir ortamda gerçekleştiren vakum kontaktörler, hem dayanıklı hem de güvenli bir çalışma alternatifi sunar. Patlama ya da yangın riski olan ortamlarda sıklıkla vakum kontaktör ürünleri kullanılmaktadır.

Kontaktörler bina otomasyonu, aydınlatma sistemleri, havalandırma ve ısıtma sistemleri ve pompa uygulamalarında yaygın olarak kullanılırlar.