Evlerde kullanılan elektrik fiyatları, 2021’in ilk yarısına kıyasla 2022’nin ilk yarısında 5 AB üyesi ülke hariç, Avrupa genelinde arttı. OECD verilerine göre Temmuz 2021 ile Temmuz 2022 arasındaki son bir yılda Türkiye’de ise enerji fiyatları yüzde 143 yükseldi. Bu durum, binalarda kullanılan enerji toplamı içinde büyük bir paya sahip iklimlendirme sistemlerinin enerji tüketimlerini en ön plana çıkardı.
Binalarda ısıtma ve soğutma amaçlı enerji kullanımını azaltmak amacıyla giderek daha fazla klima santrali ısı geri kazanım sistemleri ile donatılıyor. Enerji tüketimini azaltmak için egzoz havasından ısı geri kazanımı sağlayan enerji verimli sistemlere sahip havalandırma sistemleri neredeyse zorunluluk olarak görülüyor.
Bir ısı eşanjörünün veya ısı geri kazanım sisteminin temel amacı, bir binanın içinden dış ortama atılacak havanın ısısını içeriye alınacak havaya aktararak enerjinin geri kazanılmasıdır. Bir ısı geri kazanım ünitesi temel olarak doğrudan tahrikli bir fan, bir aspiratör ve bir ısı eşanjöründen oluşur. Bu ekipmanların hepsi mükemmel bir şekilde, termal ve ses yalıtımlı bir yapı içinde birleştirilmiştir. Isı geri kazanımı sayesinde bina iklimlendirmesi için kullanılan enerjinin yüksek bir yüzdesini geri kazanmak mümkündür. Isı geri kazanım sistemleri tipik olarak egzoz havasındaki ısının yaklaşık %60-95’ini geri kazanır ve binaların enerji verimliliğini önemli ölçüde iyileştirir.
Isı geri kazanım üniteleri; enerji faturalarının düşürülmesine yardımcı olurken, karbon salımının da azaltılmasını sağlar. Ancak Covid-19 pandemisinin getirdiği iç ortam havasının kontaminasyondan korunması endişesiyle, kontamine dönüş havasının ortama verilen besleme havasına karışması riski karşısında ısı geri kazanım sistemlerinin sorgulanmasına neden oldu.
İklimlendirme teknolojilerinde 55 yıllık uzmanlığa sahip Aldağ A.Ş’nin Ar-Ge Merkezi Yöneticisi Hamza Sonkur, farklı ısı geri kazanım sistemlerinin bulunduğunun, hepsinin hava sızdırmazlık konusunda risklerinin eşit olmadığının altını çiziyor. Hamza Sonkur, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanıyor: “Verdiğimiz seminerlerde, müşteri tarafında yaptığımız teknik sunumlarda; standartları baz almak üzere reküperatörlerin özel sızdırmazlık iyileştirmeleri mevcutsa, uygun olabileceğini söylüyoruz. Isı geri kazanım ürünlerinin de kendi içlerinde farklı modelleri var. Buna göre fiyatları da değişiyor. Kabul ediyoruz ki tamburlu IGK cihazlarında %2-5 arası dönüş ve besleme havası karışım riski bulunuyor. O nedenle uygun bulmuyoruz. Ama plakalı IGK denilen sistemlerin hijyenik sistemlerde bile, sızdırmazlığın sağlanması halinde kullanılabileceğini söylüyoruz. Hastanelerde kullanılan klima santralleri 24 saat çalışıyor. Ameliyatın olmadığı zamanlarda, rölantide bile olsa çalıştırılıyor ve her an ameliyata hazır halde tutulması gerekiyor. Eğer IGK sistemleri kullanılmazsa enerji faturaları sürdürülemez biçimde, çok fazla artacaktır. Burada önemli olan, iç ortam hava kalitesinin en üst düzeyde sağlanması ile enerji tüketiminin artırılmamasını bir arada gözeterek seçim yapılmasıdır. Sürdürülebilir ve nitelikli iklimlendirme için seçilecek bileşenler ve yöntemler her farklı kullanım amacı için ayrıca idealize edilmeli, bunu yapmak için gereken bilgi ve deneyime sahip olunmalıdır.”
