Temelleri, Rio de Janeiro’daki Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nın yapıldığı yıl olan 1992’de atılan Dünya Su Günü, 1993 yılından bu yana her yıl 22 Mart tarihinde kutlanıyor. Her yıl bir tema çerçevesinde düzenlenen ve bu konuda çeşitli etkinliklere sahne olan Dünya Su Günü için 2022 yılının teması, “Yer altı Suyunu Görünür Yapmak” olarak belirlendi.
Su kaynaklarına odaklanan Birleşmiş Milletler kuruluşlarının ve su ile sanitasyon konularında çalışan uluslararası kuruluşların faaliyetlerini koordine eden kurumlar arası mekanizma UN-Water (Birleşmiş Milletler Su) tarafından düzenlenen Dünya Su Günü’nün birçok amaç ve hedefi bulunuyor.
Uluslararası kuruluşların açıkladığı verilere göre, küresel ölçekte güvenli suya erişimi olmayan 2,2 milyar insan bulunuyor. Temiz ve güvenli suya erişim konusuna dikkat çekmek ve küresel su kriziyle mücadele etmek için harekete geçilmesi gerekliliğini vurgulayan Dünya Su Günü; su kaynaklarının yönetimi, iyileştirilmesi, sürdürülebilir su kullanımı, suya adil erişim; suyun değerini anlatmak, ölçmek, ifade etmek ve suyu karar verme sürecine dahil etmek gibi birçok konuya odaklanıyor.
17 ana başlık üzerinde Ocak 2016’da yürürlüğe giren ve tüm dünyada sosyal, kültürel ve ekolojik meselelerin çözümüne odaklanan Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nin 6. Kalkınma Hedefi olan ‘Temiz Su ve Sanitasyon’, Dünya Su Günü’nün temel odak noktasını oluşturuyor. Birleşmiş Milletler’in su odağında düzenli olarak yaptığı değerlendirmelere göre, dünya ülkelerinin 2030 yılında Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 6’ya ulaşmaktan uzak olduğu vurgulanıyor.
Canlılığın devam edebilmesi için vazgeçilmez bir yaşam kaynağı olan su, dünyamızın dörtte üçünü oluştursa da yeryüzündeki kullanılabilir su miktarı %2.5, içilebilir su miktarı ise %1’den daha az olarak açıklanıyor.
Halk Sağlığı Uzmanları Derneği’nin, Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Doğayı Koruma Vakfı’nın raporlarından derlediği bilgilere göre, mikrobiyolojik açıdan kirli suların neden olduğu ishalli hastalıklar nedeniyle her yıl 485 bin ölüm gerçekleşiyor. İshalli hastalıklar küresel hastalık yükünün yaklaşık %3,6’sını oluştururken; gelişmekte olan ülkelerde hastalıkların %80’inden fazlası yetersiz içme suyu ve yetersiz sanitasyon ile ilişkilendiriliyor.
Artan nüfus, tarım, sanayi talepleri ve iklim değişikliğinin kötüleşen etkileri su krizini tetikliyor: BM kaynakları ve WWF’nin raporları, su stresinin 2025 yılında dünya nüfusunun yarısını etkileyeceğini tahmin ediyor.
Yazar: Ömer Faruk Mavi
