Endüstriyel tesisler, ofis kompleksleri, oteller veya hastanelerde; içme suyu temini, ısıtma, soğutma ve endüstriyel prosesler için su gereken her yerde borular kullanılmaktadır. Bununla birlikte, birçok boru tesisatı genellikle tespit edilemeyen bir tehlikeyle karşı karşıyadır: Boruların içindeki birikintiler, yani kabuklanmalar.

Bu, boruların tamamen tıkanmasına yol açarak, borunun patlamasına kadar gidebilen pahalı hasarlara neden olabilir. Bir kabuklanma ne kadar ilerlemişse, çıkarılması o kadar zordur. Hasar önceden bellidir. Bu nedenle boru sistemlerini düzenli olarak kontrol etmek ve gerekirse çok geç olmadan değiştirmek önemlidir.

Kabuklanma, su borularının içinde oluşan birikintileri ifade eder. Yüzey özelliklerinden dolayı birikintilere karşı daha hassas oldukları için metalik boru sistemleri daha fazla etkilenir. Bu birikintiler uzun süre fark edilmeden kalabilir ve ardından boru sistemindeki artan basınç nedeniyle boruda kırılmalara veya sızıntılara neden olabilir. En kötü durumda, bu hasar endüstriyel tesislerde üretimin tamamen durmasına ve otellerde, hastanelerde veya diğer büyük binalarda faaliyetlerin durma noktasına gelmesine neden olabilir.

Su borularında kabuklanma nasıl oluşur?

Kabuklanma oluşumu karmaşıktır ve çeşitli faktörlere bağlıdır. Kabuklanmanın en yaygın nedeni, suda bulunan magnezyum ve kalsiyum gibi minerallerdir. Suyun sertliği bölgeye göre, kireçtaşı, dolomit kayası veya alçıtaşı oluşumuna bağlı olarak değişir. Tortu, boru duvarındaki kireç tabakası gibi ince kaldığı sürece tehlike yoktur. Ancak borudaki kabuklanma uzun süre fark edilmeden artarsa pahalıya mal olacak hasarlar meydana gelebilir.

Sistemlerde veya tüketicilerde sürekli bir basınç düşüşü varsa, bunun nedeni kabuklanma olabilir. Musluk noktalarındaki kireç birikintileri de boruların kireçlendiğinin bir göstergesi olabilir.

Neden plastik borular kabuklanmadan neredeyse hiç etkilenmiyor?

Pürüzsüz yüzeyleri ve kimyasal dirençleri nedeniyle plastik borular, metal borulara kıyasla tortu veya kabuklanmalara karşı neredeyse hiç hassas değildir. Pürüzsüz yüzey, borularda birikintileri önleyen parçacıkların yapışmasını en aza indirir. Ayrıca plastikler elektriği iletmediği için kabuk tutmaz, bu nedenle suda çözünen iyonlar veya parçacıklar boru duvarına yapışmaz.

Plastik boruların bir diğer avantajı da korozyona dayanıklı olmalarıdır. Metalik sistemlerde tortularla bağlantılı olarak korozyon hasarı meydana gelebilir. Plastik borular ayrıca, örneğin boru duvarına zarar vermeden hijyenik boru temizliği için kullanılabilen kimyasal maddelere karşı daha dirençlidir.

Uygulamadan bir örnek

Bir sanayi şirketinin çelik borularında kabuklanma ve çamur oluşumu zarar görmüştü. İçeride, korozyon nedeniyle boruların iç çapının yavaş yavaş çok büyümesine neden olan bir kristal kabuk oluşmuştu. DN 100 çelik boruların iç çapı neredeyse yarı yarıya küçültüldü. Borular aquatherm ürünleri ile değiştirildi. Plastik polipropilen sayesinde bunlar korozyona ve kabuklanmaya karşı dayanıklı hale geldi. fusiolen® aquatherm adı altında yenilikçi polipropilen malzemeler geliştirir ve üretir. Bunlar, diğer özelliklerinin yanı sıra, özel yüksek ısı ve özütleme kararlılıkları ile karakterize edilir. Fiziksel ve kimyasal özellikler, ilgili uygulama alanının özel gereksinimlerine uyarlanmıştır. İyi kaynak özellikleri sayesinde boru ve fiting homojen, malzeme olarak birbirine bağlı bir birim halinde birleşir.

22 Mart Dünya Su Günü’nün 2023 yılı teması, suyun korunmasında iş birlikleri ve ortaklarının önemine dikkat çekiyor: Ortaklıklar ve iş birliği yoluyla değişimi hızlandırmak.

Dünya Su Günü’nün Birleşmiş Miletler Kalkınma Amaçlarının “Temiz Su ve Sanitasyon” amacına dikkat çeken teması, kullanılabilir su kaynaklarının korunmasında tüm dünyayı küresel bir yaklaşıma davet ediyor. Suyun çıkarılması, taşınması, depolanması, dağıtılması ve yeniden yapılandırılması konusunda çalışmalar yürüten GF Hakan Plastik, bu özel gün ve teması ile ilgili bir açıklamada bulundu:

“Temiz su, insanlar kadar tüm canlılar için de temel bir haktır. Su olmazsa yaşamdan söz etmemiz mümkün olamaz. Bu nedenle her yıl 22 Mart tarihinde kutlanan Dünya Su Günü, bizim için ayrı bir önem taşıyor.

Kurum kültürümüzün bir parçası olan sürdürülebilirlik, şirket içerisinde çalışanlarımızın bakış açısına; tesislerimizde kullandığımız sistemlerimize ve teknolojilerimize; ürünlerimizin özelliklerine kadar her alanda hassasiyetle üzerinde durduğumuz bir konu. Su ise bizim başlıca konumuz.

İklim değişikliği nedeniyle dünyanın kimi bölgelerinde seller yaşanırken, kimi bölgelerinde kuraklıklar hayatımızı etkiliyor. “Temiz Su ve Sanitasyon” amacında da belirtildiği gibi herkesin güvenilir ve erişilebilir içme suyuna evrensel ve eşit biçimde erişiminin güvence altına alınması için hepimizin ortak bir şekilde hareket etmesi gerekiyor.

Küresel ısınma kaynaklı yağış azlığı, aşırı buharlaşma, hızlı tüketim ve kirliliğin önüne geçilebilmesi için ortak ve sürekliliği olan bir tavır ortaya koymalıyız. Suyun çevresel etkilerden korunarak taşınması, kullanılması ve atık suların arıtılarak geri kazanılması gerekiyor. Bunun için de her alanda aşırı kimyasal kullanımını azaltmamız;  atık suların toprağa karışmasını önlememiz; doğayı pek çok kirleticiden arındırmamız; biyolojik çeşitliliği ve doğal ortamları korumamız, vb. daha pek çok hareketi işbirliği içerisinde gerçekleştirmeliyiz.

Koruyacağımız temiz su kaynaklarımızla su kıtlığının önüne geçebilir; kalitesini yükseltebilir; su kaynaklı ve diğer bulaşıcı hastalıkların önüne geçebiliriz.

Suyumuzu hep birlikte koruyalım!”

Su, kimyasallar ve gazın güvenli bir şekilde taşınması alanında küresel liderlerden biri olan GF Hakan Plastik, büyümesini merkezine aldığı sürdürülebilirlik ilkesiyle güçlendiriyor. Ürün portföyü, iklim ve kaynaklar, insan ve refah maddeleriyle sürdürülebilirliği 3 ana başlıkta toplayan ve 2022 yılında yürüttüğü çalışmalarına bu alanlarda ağırlık veren GF Hakan Plastik, sürdürülebilirlik mottosunu geliştirdiği inovatif ürünlerden üretimde kullanılan enerjiye kadar yansıtıyor. Karbon ayak izini azaltan, doğaya dost PP-RCT ve zehirli gaz çıkarmayan özelliği ile Silenta Extreme ile 2022 yılında ödüller kazanan firma, 2023 yılı için fabrikalarındaki tüm enerji tüketimini yeşil enerjiden sağlamayı planlıyor.

1965 yılında kurulan ve Türkiye’de sessiz boruyu ilk üreten firma olarak büyük başarılara imza atan GF Hakan Plastik, faaliyetlerini 2016 yılından bu yana borulama sistemlerinin küresel liderlerinden İsviçre merkezli Georg Fischer bünyesinde sürdürüyor. Geliştirdiği ürünlerle küresel ölçekte tanınan bir marka olan GF Hakan Plastik, merkezine aldığı sürdürülebilirlik ilkesiyle büyümeye devam ediyor. Firmanın 2022 yılı faaliyetlerini ve 2023 hedeflerini Pompa ve Vana Sistemleri Dergisi’yle paylaşan GF Hakan Plastik Türkiye ve Ortadoğu Bölge Başkanı Batuhan Besler, 2022 yılında yaşanan küresel zorluklara karşı farklı projeler geliştirdiklerini belirtti. 2022 yılında geliştirdikleri müşteri ihtiyacını karşılayacak iş modeli ile müşteri memnuniyetini ve servis kalitesini daha da artırdıklarını kaydeden Batuhan Besler, “İnşaat sektörü, 2018 yılından beri çeyrek bazında düşüş sergiliyor. Bu düşüşü 2022 yılında pandemi, genel tedarik sıkıntıları, ham madde dalgalanmaları ve sadece ülkemizde değil dünyada yaşanan ekonomik istikrarsızlıklar nedeni ile daha da yoğun hissettik. Covid-19 ile azalan müşteri ilişkileri, konteyner sıkıntısı, son olarak Ukrayna-Rusya savaşı ve bu süreçle başlayan Avrupa’daki enerji krizi. Tüm bunları yaşadığımız bir yılda oldukça kontrollü ve esnek, müşteri ihtiyacını karşılayacak iş modeli ile zaten çok önemsediğimiz müşteri memnuniyetini daha da artırıp, servis kalitemizi yukarı çekerek en az kayıp ile 2022 yılını tamamladık. Yatırımlarımızdan yeni projelerimize kadar tüm süreçlerimizi öngörülemez kılan yaşadığımız bu koşullar tüm sanayicilere sancılı günler yaşattı; bize iş modeli değişikliğini öğretti. Daha proaktif daha fazla detay düşünerek ilerlemek zorunda kaldık. Dolayısı ile 2022 yılında bizler de kendimizi daha da geliştirip farklılaştıracak projelere imza attık” açıklamasında bulundu.

Sürdürülebilirlik merkezinde 3 ana başlık

GF Hakan Plastik’in merkezine aldığı sürdürülebilirlik çalışmalarına değinen Besler, “GF ve bizim gündemimizin ilk maddesini sürdürülebilirlik oluşturuyor. Sürdürülebilirliği 3 ana başlıkta topluyoruz: Ürün portföyü, İklim ve Kaynaklar, İnsan ve Refah. 2022 yılında bu konulara ağırlık vererek çalışmalarımızı sürdürdük” dedi. 3 ana başlığı oluşturan ‘ürün portföyü, iklim ve kaynaklar, insan ve refah’ maddeleri hakkında bilgiler aktaran Batuhan Besler, şu ifadeleri kullandı: “İklim ve kaynaklar konusunda; özellikle üretimde enerji verimliliği konusuna kaynak ayırarak fark yaratmaya başladık. Üretimde yaklaşık bir buçuk yıldır kullandığımız yeşil enerji ile karbon salınım değerlerimizde düşüş elde ettik. Enerji verimliliği yönünde çalışmalarımız farklı alanlarda sürdürülen yatırımlarla minimize edilmeye çalışıldı. Örneğin, Enerji Gemba’da bölümlerdeki hava kaçakları tespit edilmesi ve önlenmesiyle kompresörlerde 0,2 Bar’lık basınç düşümü sağlanarak kayıpların önüne geçildi. Otomasyonda enjeksiyon makinelerinde robot yatırımlarımız; Şanlıurfa tesisimize cam elyaf hattı yatırımımız; Ür-Ge çalışmalarımız doğrultusunda hızlı prototip yapma ve fikirleri fiziki olarak gözlemlemeye olanak sağlayan 3D printer yatırımımız gibi farklı yatırımlarla zaman, maliyet, verimlilik, güvenlik, esneklik gibi konularda avantajlar sağladık. İnsan ve refah yine ana başlıklarımızdan birini oluşturuyor. Fabrikalarımızdaki iş kazalarımızda yaşanan %85 oranında azalma; insana verdiğimiz değer ve ISG çalışmalarımızın en öncelikli ve çok hassas konular olmasının bir göstergesi diyebiliriz. Yalın üretim felsefesini birçok alanda uyguluyoruz. Yalın Üretim departmanımızın yanı sıra ‘BOB Ambasador’ adını verdiğimiz gönüllü ekibimiz, tüm süreçlerdeki yalın faaliyetlerin yürütülmesine katkı sağlıyor. GF’in 2025 Stratejisi’nde en az %15 kadın yönetici hedefimiz bulunuyor. GF Hakan Plastik olarak 2022 yılında biz bu hedefi %30 olarak tamamladık. Yine insan sağlığı ve motivasyon için 2022 yılında ‘Ergoffice’ projemiz devreye girdi. Tüm ofis çalışanları haftanın 3 günü 15 dakika uzman eşliğinde ofis egzersizi yapıyor. Hatta bu uygulamamız diğer GF ofisleri için de bir örnek uygulama oldu.”

Karbon ayak izini azaltan ürünlerle kazanılan ödüller

Sürdürülebilirlik odağında geliştirdikleri ürünler ve projeler ile 2022 yılında kazandıkları ödüller hakkında bilgiler veren Besler, “Son olarak geliştirdiğimiz ürünlerimizden PP-RCT doğaya dost, karbon ayak izi düşük inovatif bir ürün. Yine Silenta Extreme, zehirli gaz çıkarmayan özelliği ile bir diğer inovatif ürünümüz. Her iki ürün grubumuz da EPD belgeleri ile takip edilebilir değerlere sahipler. 2022 yılında bu ürünlerimizin aldığı ödüller bizi motive eden gelişmelerdi. Silenta Extreme ALTIN ÇEKÜL Uluslararası Yapı Kataloğu Ödülleri’nde, Yapıda Yenilikçi Ürün Yapı Kataloğu Özel Ödülü’nü aldı. Yine yıl içerisinde katıldığımız Aquatherm Tashkent 2022 Fuarı’nda ‘Best Innovative HVAC Technologies Ödülü’ne layık görüldü. 2022 yılı içerisinde sürdürdüğümüz ‘Lead Free’ projemizin tüm süreçlerini tamamladık ve 2023 yılında PVC ürün gamımızın tümünü doğaya duyarlı olarak piyasaya sunuyor olacağız” ifadelerini kullandı.

2023’te daha fazla ihracat ve katma değer hedefi

Çok ciddi bir ihracat hacmine sahip olan GF Hakan Plastik’in yurt dışı satışları hakkında konuşan Batuhan Besler, firmanın halihazırda yaklaşık 70 ülkeye ihracat yaptığını ve 2023 yılında en büyük hedeflerinden birinin mevcut ihracat pazarlarını genişletmek olduğunu dile getirdi. 2023 yılı ihracat hedeflerinin yüksek olduğunu vurgulayan Batuhan Besler, “Halihazırda bir GF şirketi olmanın verdiği güven ve farklılığımız ile mevcut pazarları geliştiriyor, yeni pazarlara da açılıyor olacağız. Biz Avrupa kalitesinde ürün üretip daha iyi servis vererek pazarlardaki payımızı artırmaya çalışacağız. İhracat pazarında ürün portföyümüzü, ürün satışından sistem satışına evrilecek şekilde geliştirmeyi hedefliyoruz. İç piyasa müşterilerimiz için de yine ayrışacak sistem uygulamaları ve hizmetlerle ön planda olacağız. Diğeri ise katma değerli ürünlerimiz ile daha fazla katma değerli işlerde var olmak diyebiliriz” diye konuştu.

Firmanın 2023 yılındaki diğer hedefleri hakkında bilgiler veren GF Hakan Plastik Türkiye ve Ortadoğu Bölge Başkanı Batuhan Besler, şu ifadeleri kullandı: “2022 yılında tamamladığımız “Lead Free” projemizle tüm PVC ürünlerimizi 2023 yılı Ocak ayından itibaren kurşunsuz üretim yaparak satışa sunacağız. GF Hakan Plastik, Türkiye’de sektöründe her zaman inovatif bir marka olmuştur. Ayrıca biz bireysel olduğu kadar şirketlerin de dünyayı korumak için sorumlulukları olduğu bilinciyle üretimimizden insan kaynağımıza kadar daha yaşanır bir dünya için kendimizi değiştirmeye çalışıyoruz. Bu yaklaşımla kurşunsuz PVC ürünlerimizin ardından Bio ürün projemiz de 2023 için gündemimize aldığımız, önem verdiğimiz bir projemiz olacak.”

Üretimde robotik sistemler, tüketimde yeşil enerji yatırımları

GF Hakan Plastik’in yeni yılda planladığı yatırımlar hakkında konuşan Batuhan Besler, “2023 yılında hem ürünlerimiz hem verdiğimiz hizmet hem de çalışan insan kalitemiz ile fark yaratmak istiyoruz. En iyiler ile her alanda olmak hedefindeyiz. Üretiminde yatırımlarımız robotik sistemler, dijitalleşme ve kalite standardını yükseltecek projelere yönelik olacak. 2023 yılı için fabrikalarımızda tüm enerjimizi yeşil enerjiden sağlayarak karbon ayak izimizi daha da düşürmeyi planlıyoruz.  Ayrıca TS EN ISO 50001:2018 Enerji Yönetim Sistemi’ni kurmak için de hazırlıklarımızı sürdürüyoruz” açıklamasında bulundu.