Enerji verimliliği ile gündeme gelen değişken devirli pompa kontrolünün sistem verimi için sağladığı kazançlar büyük oranda kullanıcılar tarafından fark edilmeye başlandı. Bu kapsamda frekans kontrolü sayesinde sistem ihtiyacınıza göre farklı kontrol algoritmaları kullanılabilir.
– Sabit basınç kontrolü
– Oransal basınç kontrolü
– Sıcaklığa bağlı kontrol
– Manuel (Elle) kontrol vb.Frekans konvertörünün kontrol ünitesi içerisine yazılabilen farklı kontrol algoritmaları ile sitemlere göre en verimli kontrolü seçmek artık çok kolay. Klasik kontrol yöntemlerine göre, pompalar ile %60’a varan enerji tasarrufuna ulaşmak mümkündür.
Günümüzde kontrol sitemlerinin hidrolik alanındaki etkisi ve faydası çok büyük. Akıllı pompalar olarak bilinen bu sistemler kullanıcılar ve prosesler için hem uygulama kolaylığı sağlıyor, hem de ciddi tasarruf oranları elde etmemize olanak sağlıyor.Sektörel olarak bakıldığında, özellikle bina sistemlerinde kullanılan sirkülasyon pompalarında değişken devir uygulamasının diğer sistemlere göre daha belirgin olduğu görülmektedir. Demir-çelik, Petro-kimya, Gıda, Kağıt hamuru vb. gibi sektörlerde de değişken devir uygulamaları, özellikle değişken debi ve basınç ihtiyaçlarında ciddi oranlarda tasarruf sağlamaktadır.
Değişken devir uygulamalarının etkin bir şekilde kullanılabilmesi için sistem karakteristiği iyi belirlenmeli ve irdelenmelidir. Sistem karakteristiği sağlıklı bir şekilde irdelenmemiş proseslerde değişken devir uygulaması ile istenen ve beklenen tasarruf oranları elde edilemeyebilir.Değişken devir avantajının yanı sıra kullanılan kontrol algoritması da büyük önem arz etmektedir. Oransal kontrol algoritması ile sabit basınç kontrolü algoritmasına göre daha fazla enerji tasarrufu yapmak mümkündür. Özellikle bina sistemlerinde kullanılan sirkülasyon pompalarında oransal basınç kontrolü kullanılmaktadır. 2009/125/EC eko tasarım direktifi kapsamında ve 2012/622/EC regülasyonu ile belirlenen sirkülasyon pompalarının EEI (Energy Efficiency Index) değerleri oransal basınç kontrolü ile hesap yapılarak bulunmaktadır.
Ayrıca değişken devirli pompaların paralel çalışma durumları da ayrı olarak değerlendirilmesi ve üzerinde durulması gereken bir konudur. Genellikle paralel çalışan pompa gruplarında tek pompa frekans kontrolü ile kontrol edilmektedir. Ancak paralel çalışan sistemlerde eşit frekansta çalışan pompalar ile daha fazla enerji tasarrufu yapılacağı literatürde yapılan araştırmalar ve yayınlar ile belirtilmiştir. Bu yüzden her pompanın ayrı olarak değişken devirli kontrolü ilk yatırım maliyeti açısından uygun görünmese de, ömür boyu maliyet göz önüne alındığında tercih edilmesi gereken durum olduğu anlaşılacaktır.
Genel bir değerlendirme yapacak olursak, Kyoto Protokolü çerçevesinde 2020’de öngörülen sera gazı emisyon oranlarına ve enerji tasarrufuna ulaşmak ve daha yaşanabilir bir dünya için, sistem karakteristiği doğru bir şekilde belirlenerek, pompalarda enerji tasarrufu sağlayan kontrol yöntemlerini ve ekipmanlarını tercih etmemiz gerekmektedir.
Hazırlayan: Hamdi Nadir Tural
Standart Pompa
Pazarlama ve İş Geliştirme Müdürü
www.standartpompa.com
info@standartpompa.com30
