Bob White
Genellikle, bu terimlerle ilgili tartışmada, aktüatör kelimesini ortaya atarız. Daha açık olmak gerekirse lineer bir aktüatör ile döner bir aktüatör arasındaki fark nedir?
Lineer aktüatörler özünde, bir şeyi düz bir çizgi boyunca, genellikle ileri geri hareket ettirir. Döner aktüatörler ise bir daire içinde belli bir derecede döndürür. Bu sınırlı sayıda veya sonsuz sayıda olabilir. Yani lineer aktüatör ileri geri, döner olanı ise daireseldir.
Kelimenin saf anlamıyla, basit bir motor bir döner aktüatör olarak kabul edilir. Temel bir servo motora akım uygulandığında motor döner. Bir motoru doğrudan bir yüke bağlarsanız, doğrudan tahrikli döner aktüatörü oluşturursunuz. Birçok döner aktüatör, dönme hızını azaltmak ve torku artırmak için mekanik kollar (avantaj) olarak kullanılan mekanizmalarla birleştirilir. Sonuç dönüşlü ise, bu tertibat hâlâ bir döner aktüatördür.
Diğer yandan, döner aktüatörler de dönme hareketini ileri geri hareket haline getiren mekanizmalara bağlanır ve bunlara da yine lineer aktüatörler denir.
Bahsettiğim bu mekanizmalar nelerdir? Kayış ve kasnaklar, dişli kutuları, bilyalı ve kurşun vidalar, raf ve pinyonlar. Bütün bu mekanizmalar, enerjiyi bir şekilde çeviren mekanik cihazlardır. Kayışlar ve kasnaklar, bir servo motorun döner hareketini lineer bir harekete (örneğin taşıma bandı) çevirmek için kullanılabilir. Dişli kutuları genellikle bir döner hareketin hızını azaltarak torku artırırlar ama aynı zamanda lineer hareketi döner harekete çevirecek bir mekanizma ile birlikte de kullanılabilirler. Bilyalı vidalar ve rulo vidalar tipik olarak bir servonun döner hareketini işleme merkezleri gibi hassas lineer harekete dönüştürmek için kullanılır.
Yüksek bant genişliğini başarmak için uyarıda bulunmak gerekirse, birden çok birimde hareketin dönüşümünün gerçekleştiği her seferde aktüatörün hızlıca tepki verme becerisini etkileyen bir uyumluluk elemanı ortaya çıkar. Bu nedenle, doğrudan tahrik döner motor veya doğrudan lineer motor çözümü gibi mümkün olduğunca yüke yaklaşmak, genellikle en yüksek bant genişliği sistemini sağlar.
