Alman elektrikli aktüatör üreticisi AUMA tarafından üretilen potansiyel olarak tehlikeli ortamlarda kullanılmak üzere “exproof değişken hızlı aktüatörleri” tesislerde kullanılmaya başlanıldı. On/off çalışacak vanalar için SAVEx aktüatörler ve oransal çalışacak vanalar için SARVEx aktüatöler, dahili frekans konvertörlü ACVEx aktüatör kontrol ünitesi ile birlikte proses kontrolünde motor hızının tam kontrolünü sağlamaktadır.

Petrol ve gaz uygulamalarında değişken hız seçenekleri, zorlu vana kontrol görevleri için önemli avantajlar sağlamaktadır. Her vana pozisyonu değişikliği için optimum çalışma hızı seçilebilmektedir. Yüksek konumlandırma hassasiyeti ve optimize edilmiş ayar noktası kontrolü ile, örneğin gaz boru hatlarındaki basınç kontrol vanalarının etkinliğini önemli ölçüde artırmaktadır. Çok yollu vanalarda, değişken hızlı aktüatörler bağlantı portları arasında hızlı ve doğru geçişi sağlamaktadır.

Değişken hızlı aktüatör ile vana son konumlarına yakın pozisyonlarda çalışma hızı azaltılarak, vananın klape, mil gibi hareketli elemanlarına gelen ani duruştan kaynaklı dinamik yükler en aza indirilmektedir. Boru hattındaki koç darbesi nedeniyle oluşabilecek basınç dalgalanmaları ve kavitasyon etkileri, hız seçenekleri kullanılarak engellenebilmektedir.

Vana ayar noktasına yaklaştıkça kademeli olarak değiştirilebilir hız seçenekleri ile konumlandırma hassasiyetinde önemli bir artış sağlanmaktadır.

Aktüatör hızı; ek kontrol değişkenlerinden veya algoritmalardan tam olarak yaralanmak için harici bir sinyalle de kontrol edilebilmektedir. Ayrıca paralel çalışması gereken iki aktüatör arasındaki hız senkronizasyonu da yapılabilmektedir.

AUMA Exproof SAVEx ve SARVEx aktüatörleri dişli kutusu olmaksızın 10 – 1000 Nm aralığında altı farklı tork değeri seçeneği sunmakta; hız aralığı olarak da 6-60 rpm; 12-120 rpm; 24-240 rpm hız seçenekleri seçilebilmektedir.

AUMA, şirketin GS.3 yarı dönüşlü dişli kutularına monte edilebilen vana son konumlarının sinyalizasyonu için yeni bir sensör sistemi sunmaktadır. Yeni çözüm, tesis operatörlerinin manuel olarak işletilen vanaların pozisyonunu izlemelerine ve böylece tesislerdeki tüm vanalardan önemli vana konum bilgilerini toplamalarını sağlamaktadır. Yeni sensör sistemi, akıllı saha cihazlarından veri toplarken ve işlerken proses otomasyonunda artan sayıda Endüstriyel Nesnelerin İnterneti (IIoT) uygulamasının çekirdeğini oluştururken vanalar için veri eklemektedir.

Sensör sistemi ayrıca, aktüatörün fonksiyonelliğine ek olarak vana son konum geri bildirimi, elektrikli vana aktüatörleri ile birlikte de kullanılabilmektedir. AUMA’nın yeni sensör sisteminde, 90° kısmi dönüşlü vanalar için son konumun uzaktan izlenmesini sağlayan endüktif sensör elemanları kullanılmaktadır. Mekanik sınırlama anahtarlarının aksine, AUMA’nın elektronik sensör sistemi aşınmaya maruz kalmamaktadır. Yüksek anahtarlama doğruluğunu sağlamlıkla birleştirmektedir.

Entegre sensör sistemi ile GS.3 dişli kutuları sipariş edilebilmektedir. Modüler tasarımı sayesinde, sensör sistemi sahadaki mevcut GS.3 dişli kutularına da kolayca uyarlanabilmektedir. Sensör sisteminin iki versiyonu mevcut olup, düşük maliyetli temel versiyon ve gelişmiş IP69K koruması sunan alüminyum gövdeli tam sızdırmaz premium versiyonu bulunmaktadır. Premium versiyon özellikle dış mekânda kurulum için uygundur. Her iki versiyon da potansiyel olarak patlayıcı ortamlarda kullanım için ATEX onayına sahiptir.

Son yıllarda proses tesislerinde emniyet gereksinimleri giderek daha fazla tercih edilir duruma gelmektedir. Acil durumlarda bile sistemin insanlar ve çevre için daha güvenli olması sağlanmaktadır. Bu güvenliğin sağlanmasında aktüatörlerin önemli rolü bulunmaktadır. Acil bir durumda vanaların ve tesisin güvenliği için tanımlanan güvenli durum pozisyonunu almak aktüatörlerin görevidir. Emniyetli vanaların otomatik çalışması için AUMA yenilikçi yapısı ile acil durumlarda kullanılmak üzere FQM-arıza emniyet ünitesini kullanıcılarına sunmuştur. FQM ünitesi emniyetle ilgili tüm gereksinimleri karşılamakta ve exproof versiyonları da mevcut olup SIL 2 ve SIL 3’e kadar olan uygulamalarda uzun süre bakım gerektirmeden kullanılabilmektedir.

FQM ünitesi bir vananın emniyetli bir şekilde açılmasını ve kapatılmasını sağlarken, mekanik aktüatör çözümleri en üst düzeyde güvenlik sağlamaktadır. Acil bir durumda içerisinde bulunan mekanik yaylar ile sabit kuvvet uygulayarak gerekli torku üretmektedir. Bu güvenli çalışma için elektrik gücü gerektirmemektedir. Sabit kuvvetli yaylı motoru ile emniyetli çalışma sırasında tüm hareket boyunca sabit bir tork sağlar. Devrilen dişli tertibatı sayesinde sabit çalışma yayı, emniyetli durumun ardından normal çalışma sırasında eski haline kendiliğinden geri dönmekte ve çalışmaya hazır halde beklemektedir. AUMA kısmı dönüşlü aktüatörler ile birlikte güç kesintisi durumunda veya acil durum sinyali verildiğinde vananın emniyetli bir konumda çalıştırılmasını sağlar. Güvenli durumda vananın açık veya kapalı pozisyonunda çalıştırılabileceğine dair seçim yapılabilmektedir.

Ayrıca güvenli çalışma için çalışma hızı ayarlanabilmektedir. Aktüatör vanayı düşük hızda tanımlanan son konuma getirebilmektedir. Boru hattında yaşanabilecek basınç zirvelerinden, tanımlanan hız ile vanayı ve sistemi korumak için kullanılabilmektedir.

FQM arıza emniyet ünitesi AUMA ürün tasarımına kusursuz bir şekilde uyum sağlamaktadır. AUMA SQ kısmı dönüşlü aktüatörler ile birlikte sisteme kolay entegre edilebilmektedir.