Türkiye’de vana bakım ve onarımının öncü markası Genel Vana (VALGEN); markası, tipi, çalışma sıcaklığı ve basıncı fark etmeksizin vana, pompa ve aktüatör onarımında iş ortaklarının yanında yer alıyor.

Yüksek basınç vanalarının onarımında uzmanlaşmış olan Genel Vana, %100 sızdırmazlık oranı ile hizmet sunmaktadır. Makine mühendislerinin kontrolünde, teknisyenler ve uzman personel tarafından gerçekleştirilen bakım, onarım, tamir, test, yenileme hizmetleri, planlı ve kusursuz olarak yerine getirilmektedir. Onarım hizmetleri için gerekli tüm mekanik ve elektronik alt yapıya sahip olan firma, kendi bünyesinde üretmiş olduğu, TÜRKAK akreditasyon onaylı, hidrostatik basınç üreten 550 bar test ünitesi, CAD/CAM yazılımı (CNC çevrim programı), Solid Works (mekanik çizim ve ölçülendirme programı) ve yüksek kaliteli makineler, konvansiyonel torna tezgâhı, hidrolik pres, elektronik kaynak makineleri, sertifikalı test tanı ve kontrol ölçüm aletleri ile hizmet sunmaktadır. Ayrıca saha onarımları için mobil vana ve tamir taşlama makinesi çözümlerine de sahip olan Genel Vana, 1/2’’ ve 24’’ ölçü aralığında yüksek basınç ve sıcaklıkta çalışan ve akış kaçağı olan globe vanaları hat üzerinde sökmeden tamir edebilmektedir.

Yüksek basınç vana tamirinde uzman

Ağır şartlar altında kullanılan globe kontrol vanaları (Class 600, 900, 1500, 2500), 300-450-550°C buhar hatlarında, yüksek basınç ve sıcaklık gibi ağır şartlar altında çalışmaktadırlar. Bu sebeple seat/plug kısımları zamanla deformasyona uğrar, akış kaçağı, gövde, bonnet plug mili ve salmastra kaçağı gibi nedenlerle onarıma ihtiyaç duyar. Bu vanalarda seat halkaları ve plug yüzeylerinde 1mm/3mm 58 HRC sertliğinde stellit kaplama vardır. Yüksek basınçlı vanalarda seat halkası vana gövdesine kaynaklıdır. Onarımı en zor vana grubu olan, ustalık ve tecrübe isteyen bu işte uzmanlaşmış olan Genel Vana, atölye ve saha tamir servisi uygulamalarında büyük bir deneyim ve tecrübeye sahiptir.

Vana test ve sertifikalandırma hizmetleri

Genel Vana, dünya çapındaki kalite standartlarına uygun hidrostatik basınç ve kaçak testleriyle vana sistemlerinin tüm çalışma hareketlerini tanımlayan test makinesi, tanı ekipman ve sistemleri ile üst düzey çözümler sunmaktadır. Firma, kendi bünyesinde üretmiş olduğu TÜRKAK onaylı, son teknoloji, 550 bar su basıncı verebilen test ünitesi ile vanaların son durumunu, dayanıklılığını ve kaçak tespitini büyük bir başarıyla tespit edebiliyor. Vanaların hidrostatik basınç, basınç tutma, akış, sızdırmazlık ve tüm hareket testleri, uluslararası standartlara (API 598 / API 579 / API 510 / API 6D) uygun olarak, TÜV sertifikalı teknisyenler tarafından yapılmaktadır. Bu doğrultuda, değişen parça listesi ve basınç kaçak test değerleri bilgilerini içeren onarım test sertifikası düzenlenmekte ve onarım garantisi verilmektedir. Genel Vana’nın basınç makinesi, tesisleri ve tanı ekipmanları, bağımsız kuruluş ve derecelendirme denetçileri tarafından akredite edilmiş ve yetkilendirilmiştir.

Genel Vana’nın onarımını yaptığı bazı vana markaları şunlardır:

Genel Vana, bakım ve onarım hizmetleri ile değer yaratıyor

Türkiye’de vana bakım ve onarımının öncü markası Genel Vana (VALGEN); markası, tipi, çalışma sıcaklığı ve basıncı fark etmeksizin vana, pompa ve aktüatör onarımında iş ortaklarının yanında yer alıyor.

Yüksek basınç vanalarının onarımında uzmanlaşmış olan Genel Vana, %100 sızdırmazlık oranı ile hizmet sunmaktadır. Makine mühendislerinin kontrolünde, teknisyenler ve uzman personel tarafından gerçekleştirilen bakım, onarım, tamir, test, yenileme hizmetleri, planlı ve kusursuz olarak yerine getirilmektedir. Onarım hizmetleri için gerekli tüm mekanik ve elektronik alt yapıya sahip olan firma, kendi bünyesinde üretmiş olduğu, TÜRKAK akreditasyon onaylı, hidrostatik basınç üreten 550 bar test ünitesi, CAD/CAM yazılımı (CNC çevrim programı), Solid Works (mekanik çizim ve ölçülendirme programı) ve yüksek kaliteli makineler, konvansiyonel torna tezgâhı, hidrolik pres, elektronik kaynak makineleri, sertifikalı test tanı ve kontrol ölçüm aletleri ile hizmet sunmaktadır. Ayrıca saha onarımları için mobil vana ve tamir taşlama makinesi çözümlerine de sahip olan Genel Vana, 1/2’’ ve 24’’ ölçü aralığında yüksek basınç ve sıcaklıkta çalışan ve akış kaçağı olan globe vanaları hat üzerinde sökmeden tamir edebilmektedir.

Yüksek basınç vana tamirinde uzman

Ağır şartlar altında kullanılan globe kontrol vanaları (Class 600, 900, 1500, 2500), 300-450-550°C buhar hatlarında, yüksek basınç ve sıcaklık gibi ağır şartlar altında çalışmaktadırlar. Bu sebeple seat/plug kısımları zamanla deformasyona uğrar, akış kaçağı, gövde, bonnet plug mili ve salmastra kaçağı gibi nedenlerle onarıma ihtiyaç duyar. Bu vanalarda seat halkaları ve plug yüzeylerinde 1mm/3mm 58 HRC sertliğinde stellit kaplama vardır. Yüksek basınçlı vanalarda seat halkası vana gövdesine kaynaklıdır. Onarımı en zor vana grubu olan, ustalık ve tecrübe isteyen bu işte uzmanlaşmış olan Genel Vana, atölye ve saha tamir servisi uygulamalarında büyük bir deneyim ve tecrübeye sahiptir.

Vana test ve sertifikalandırma hizmetleri

Genel Vana, dünya çapındaki kalite standartlarına uygun hidrostatik basınç ve kaçak testleriyle vana sistemlerinin tüm çalışma hareketlerini tanımlayan test makinesi, tanı ekipman ve sistemleri ile üst düzey çözümler sunmaktadır. Firma, kendi bünyesinde üretmiş olduğu TÜRKAK onaylı, son teknoloji, 550 bar su basıncı verebilen test ünitesi ile vanaların son durumunu, dayanıklılığını ve kaçak tespitini büyük bir başarıyla tespit edebiliyor. Vanaların hidrostatik basınç, basınç tutma, akış, sızdırmazlık ve tüm hareket testleri, uluslararası standartlara (API 598 / API 579 / API 510 / API 6D) uygun olarak, TÜV sertifikalı teknisyenler tarafından yapılmaktadır. Bu doğrultuda, değişen parça listesi ve basınç kaçak test değerleri bilgilerini içeren onarım test sertifikası düzenlenmekte ve onarım garantisi verilmektedir. Genel Vana’nın basınç makinesi, tesisleri ve tanı ekipmanları, bağımsız kuruluş ve derecelendirme denetçileri tarafından akredite edilmiş ve yetkilendirilmiştir.

Genel Vana’nın onarımını yaptığı bazı vana markaları şunlardır: Masoneilan, Foxboro, Flowserve, Fısher, Rosemount, Samson, Camerun, Keystone, Tyco, Auma, Biffi, Nevco, Valtek, Vastas, Armaturen, Taylor, Hopkinsons, Sempel, Pentair, Eccart, Saunders, Sarco, Orbit, Thronhıll.

Günümüzde hızla gelişen teknoloji tüm bilim dallarında büyük değişimlere yol açtığı gibi son 20 yıldaki buluşlar tüm insanlık tarihi boyunca yapılan buluşlardan daha fazladır. Bu hız katlanarak artmaktadır. İnsanın doğa ile mücadelesi ateşle başlamış, onu ne kadar kontrol altına alıp kullanabildiyse o kadar ilerlemiştir. Ateş zamanla şekilden şekle girmiş, ısı, elektrik, radyasyon, kimyasal reaksiyon ve benzeri şekillerde ortaya çıkmış ve çeşitlenmiştir. Biz ateşin kontrolden çıkması ile ortaya çıkan kontrolsüz yapıya yangın diyoruz. İlk zamanlarda bu kontrolü sağlamak için sadece su kullanılırken, zaman içinde gelişen ve artan risklere karşı yeni metotlar ve teknikler geliştirilmiştir ve geliştirilmeye de devam edilmektedir.

Teknolojideki baş döndürücü hız tüm mühendislik dallarında yeni ufuklar ve yaklaşımlar yaratırken aynı durum yangın mühendisliğinde de ortaya çıkmıştır. Hepimizin bildiği gibi son yirmi yıl içinde terminolojimize, ıslak alarm vanası, sprinkler (yağmurlama), köpüklü söndürme, yangın ihbar sistemi, yangın pompaları, hidrant, gazlı söndürücüler, yangın durdurucular, yanmaz malzemeler gibi kavramlar girmiştir.

Bu makalede, aktif yangın söndürme sistemlerinde hattın başlangıç noktasında bulunan ıslak alarm vanasının üretim sürecinde kullanılan yalın üretim tekniklerinden bahsedilecektir.

Islak alarm vanası 

Islak alarm vanası suyun donma ihtimali olmayan uygulamalar için tasarlanmıştır. Borular içinde basınçlandırılmış halde bekleyen su, sprinklerin yangın nedeniyle devreye girmesi sonucunda yangın bölgesine deşarj olur. Basınçlı su sistemi sürekli olarak beslenirken aynı anda geciktirme hücresini de doldurur. Hücre doldurduktan sonra hücre üzerindeki basınç anahtarı tetiklenir. Basınç anahtarı yangın ihbar sistemine veya otomasyon sistemine alarm bilgisini ulaştırır. Basınç anahtarı tetiklendikten sonra su, su motorlu gonga ulaşır ve mekanik alarm verilmesini sağlar.

Yalın üretim nedir?

Yalın üretim; yapısında hiçbir gereksiz unsur taşımayan ve hata, maliyet, stok, işçilik geliştirme süreci, üretim alanı, fire, müşteri memnuniyetsizliği gibi unsurların, en aza indirildiği üretim sistemidir. [Womack  1990:16]

Yalın üretimin ana stratejisi hızı arttırıp, akış süresini azaltarak kalite, maliyet, teslimat performansını aynı anda iyileştirmektir. Yalın üretim, müşteri ihtiyaçları doğrultusunda, malzeme ve bilgiyi dönüştüren veya şekillendiren ve katma değer oluşturan faaliyet ile zaman ve kaynak kullanan ancak ürün üstüne müşteri ihtiyaçları doğrultusunda değer ilave etmeyen ve katma değer oluşturmayan faaliyeti ayırt etmeye yarar. Sıfır hatalı, tam zamanında, küçük partiler halinde, yüksek çeşitlilikte üretim yapılması öngörülür.

Bugün yalın üretim diye adlandırılan üretim ve yönetim sisteminin temel ilkeleri, ilk kez 1950’lerde Toyoda ailesinin bireylerinden mühendis Eiji Toyoda ve beraber çalıştığı deha, mühendis Taiichi Ohno’nun öncülüğünde, Japon Toyota firmasında atılmıştır. Bu ikili 1950’de Ford firmasını incelemek için Amerika’ya yaptığı gezisinde edindiği bilgilerin de ışığında Ford’un yüzyılın başlarından itibaren öncülük ettiği kitle üretim sisteminin Japonya için hiç de uygun olmadığına karar vermişlerdir ve bu karar yepyeni bir üretim ve yönetim anlayışının ilk adımlarının atılmasına yol açmıştır. [Okur, 2005:31]

Yalın üretimin neden farklı ve üstün olduğu üzerinde biraz durmak gerekir. Yalın üretimle ilgili tüm çalışmalara baktığımızda, hemen herkesin yalın üretim sanayi örgütlenmesine yepyeni bir soluk getirdiği, hatta dünyanın en iyi uygulaması olarak kabul edilmesi gerektiği doğrultusunda hemfikir olduklarını görmek mümkündür. Ne var ki, yalın üretim en iyi uygulama olarak kabul edilirken, birçok kez dar anlamıyla üretim olayına kazandırdığı teknikler ön plana çıkarılmakta, sistem sadece bir teknikler bütünüymüş gibi sunulmaktadır. Hiç kuşkusuz, yalın üretimi yalın üretim yapan en önemli etkenlerden biri, üretim olayına kazandırdığı özgün niteliklerdir. Ancak ünlü Japon uzmanlar Shingo ve Monden’in de vurguladıkları gibi, yalın üretimin göz ardı edilmeyecek kadar önemli bir başka boyutu daha vardır ki, sistemin temel dayanağı aslında bu boyutunda gizlidir. O da, yalın üretimin, içinde yer alan her kesimi, aktörü, ya da tarafı aynı anda memnun etmesi, kitle üretiminin tersine, herkesin kazanmasını sağlayabilecek güçlü bir potansiyele sahip olmasıdır. 

İlk kez yalın üretimde yüzyıllara dayanan bu eğilimin tersine çevrilmesine ve sadece bir kesimin değil, herkesin kazanmasına katkıda bulunacak bir potansiyel sağlanıyor. Bu potansiyel sanayi örgütlenmesine ve toplumsal yaşama yepyeni bir içerik kazandırabilecek güçte bir potansiyeldir, mutlaka tüm boyutlarıyla keşfedilmeyi ve daha da güçlendirilmeyi hak etmektedir. Ünlü uzman Shingo da yalın üretimi, üretime devrimci bir yeni felsefe ile yaklaşmak olarak tanımlarken sistemin başta çalışanlar olmak üzere herkesin kazanması yönündeki bu güçlü potansiyelini kastetmektedir. Yalın üretimin kendisine ait önemli özellikleri bu özgün boyutunda saklıdır. [Womack, Jones, Ross, 1990:13]

Yalın üretim araçları

1. Kanban 
2. 5S
3. Tek-Parça Akışı ve Tam Zamanında Üretim Just in Time 
4. Standart İş – Toplam İş Denetimi
5. U-Hatları, İş Rotasyonu ve İş Tanımları
6. Poka-Yoke ya da Otonomasyon
7. SMED
8. Kalite Çemberleri
9. Toplam Üretken Bakım

Üretim aşamaları ve yalın üretim uygulamaları 

Ham maddenin alımından müşteriye gönderimine kadar tüm değer akışı boyunca yalın üretim teknikleri kullanılmaktadır. Değer akış haritalama ile akış boyunca karşılaşılan tüm israflar belirlenmiş ve iyileştirme noktaları tespit edilmiştir. Islak alarm vanasında üretim süreci Dökümhane Üretim tesisinde başlamaktadır. Stok, yalın üretim için temel israfların başında gelmektedir. Bu nedenle yapılacak alımlarda müşteri talebine uygun belirlenen kritik stok ve optimum sipariş miktarına uygun alım yapılmaktadır. Üretim istasyonlarında öncelikle iş güvenliğine ve insana değer verilmektedir. Bu nedenle tertip, düzen ve disiplin ön planda tutulmaktadır, düzenli olarak yapılan denetimlerle kontrol edilmektedir. Dökümhane başta olmak üzere tüm üretim aşamalarında 5S uygulanmaktadır. 

5S ile birlikte üretim alanında kullanılmayan malzemeler ayıklanmakta, sık kullanılanlar çalışma alanının yakınında düzenli bir şekilde tutulmaktadır. 30 saniye içerisinde herhangi bir kişi aradığı malzemeyi bulabilmekte, alıp kullandıktan sonra aynı şekilde tanımlı olduğu alana bırakabilmektedir. Çalışma alanı her zaman belirlenen temizlik kriterlerine uygun ekipmanlarla temiz tutulmakta ve bu standartların devamlılığı sağlanarak sürekli geliştirilmektedir.

Döküm prosesinin son aşamasında taşlama hattında uygulanan “Bir Üret Bir İlet Hattı” ile merkez fabrikanın günlük talepleri tam zamanında karşılanmakta ve üretimin devamlılığı sağlanmaktadır.  

Dökümhaneden sevki yapılan ıslak alarm vana malzemeleri merkez fabrikada tam otomatik CNC İşleme Merkezlerinde işlem görmektedir. Bu aşamada ürünler daha tezgaha gelmeden SMED çalışmaları başlamaktadır. SMED tekli dakikalarda kalıp aparat değişimi yapılması anlamına gelmektedir. Duyar Vana’da  bir önceki iş bitmeden yeni iş ile ilgili hazırlıklar yapılmakta ve model değişimi tekli dakikalar içerisinde tamamlanmaktadır. Bu sayede daha çok model değişimi yapılmakta ve daha küçük partiler halinde üretim yapılabilmektedir. 

Rekabetin her geçen gün arttığı sektörümüzde karlılığımızı arttırmanın yolunun ürünün fiyatını arttırmak değil, maliyetlerini düşürmek ve müşteriye verdiğimiz teslim tarihlerine uyum olduğunu biliyoruz. 

Kanban Çekme Sistemleri ve Üretim Hücrelerimiz ile tam zamanında üretim gerçekleştirerek müşteri memnuniyeti sağlıyoruz. Oluşturduğumuz kalite çemberleri ile ürün kalitemizi sürekli iyileştiriyoruz. Her gün düzenli olarak gerçekleştirdiğimiz Asakai toplantıları ile bir önceki günün verilerini değerlendiriyor, problemlerimizi PUKÖ döngüsünü kullanarak çözüyoruz.

Üretim aşamalarında kullandığımız Poka Yoke ( Hata Önleme) yöntemleri ile sıfır hatayı hedefliyor , 6 Sigma seviyesine adım adım yaklaşıyoruz.

Üretim aşaması tamamlanan ürünlerimizin montaj, test , boya ve paketleme prosesleri ardından depoya Kanban Kart ile teslim ediyoruz. Müşteriye sevki tamamlanan ürünlerin yerine süreci E-Kanban ile tetikliyor ve yeniden başlatıyoruz. 

Bu yazıyı okuyup görüş ve önerilerde bulunmak isterseniz omer.can@duyarvana.com.tr adresinden bana ulaşabilirsiniz. Şimdiden teşekkür ederim.

Kaynakça

• Womack  1990:16
• Womack, Jones, Ross, 1990:13
• Okur, 2005:31
• M. Ali Uğur, Yeni Nesil Yangınla Mücadele ve Yangın Söndürme Metotları

Kurulduğu ilk günden itibaren yerli üretime ve Türk sanayisine emek veren SMS-TORK, Covid-19 salgınında da hastaların sağlığında kritik öneme sahip solunum cihazlarında kullanılmak üzere oransal solenoid valf geliştirdi. Oransal valfler hastaya verilen vana debisi üzerinde direk etkisi olması sebebi ile büyük öneme sahip ürünlerdir. Ar-ge birimimizce %100 yerli olarak üretilerek, solunum cihazlarında kullanılmak üzere dağıtımına başlanmıştır.

Solunum cihazı nedir?

Bir solunum cihazı mekanik olarak solunuma uygun havayı akciğerlere gönderip/alabilen bir cihazdır. Hastanın kendi kendine nefes almakta zorluk yasadığı durumlarda veya solunum organlarına yapılan özel tedavi süreçlerinde solunum cihazı kullanılmaktadır.

Solunum cihazlarında, hastanın fiziksel özellikleri ve tedavi sürecine bağlı olarak farklı basınç, debi ve oksijen oranlarında havanın hastaya aktarılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktada hassas akış kontrolü bu cihazlarda ileri derecede önem arz etmektedir. Firmamız bu bağlamda akışkan kontrolü konusunda 35 yıla askın olan tecrübesiyle bu cihazlara hassas solenoid valfler üretmektedir.

Oransal solenoid vana nedir?

Solenoid vanalar hızlı açma kapama yapmaları, kompakt, uygun maliyette ve uzun ömürlü olmaları için sanayide geniş bir şekilde kullanılmaktalar. Genelde solenoid valfler sanayide Aç/Kapa (On/Off) uygulamalarda kullanılmaktalar. Ancak oransal bir şekilde, yani kontrol sinyalini değiştirerek debi kontrolünü sağlamak, solenoid valflerde de mümkündür.

Özel hesaplamalar neticesinde tasarlanan TORK SP serisi oransal solenoid valfler gerilim değişikliğiyle debi kontrolünü sağlamaktadır. Örneğin 24VDC bobinle çalışan oransal bir solenoid valfe sıfırdan bşslayarak kademeli bir şekilde besleme gerilimini arttırdığınızda, valf kademeli olarak açılıp debisi artacaktır. Benzer bir şekilde 24VDC gerilimini kademeli olarak azalttığınız zaman, kademeli olarak valf kapanıp debisi azalacaktır.

TORK SP serisi oransal solenoid valfler çok hassas bir şekilde (%3 hassasiyetinde) akış kontrolünü sağlayabilmektedirler.

Histerezis ve tekrarlanabilirlik

Oransal akış kontrolünde önem arz eden kavramlardan biri Histerezis kavramıdır. Bir oransal solenoid valfin gerilimi yani kontrol sinyalini artarken belli debi değerlerini alıp, tam açık yani maksimum debisine ulaşmaktadır. Bu işlemin tersini yaptığımız zaman, yani gerilimi azaltırken, debi belli değerler alıp valf tam kapalı konumuna gelmektedir. Bu iki artış ve azalış değerleri her zaman aynı eğri üzerinde olmayabilir. Yani gerilim artısı esnasında x gerilimi y debisine karsı gelirse azalışta x değerinde gerilim y’ debi değerine denk gelmektedir. Bu durum oransal akış kontrolünde Histerezis olarak tanımlanmaktadır. Histerezis olayı genelde hassas kontrol işlemini zorlaştırdığı için istenmeyen bir olaydır.

TORK SP serisi oransal solenoid valflerinde yapılan özel tasarım ve testler sayesinde ürünler ortalama %4 Histerezis göstermektedirler. Bu sayede akış kontrolü işlemi daha kolay ve yüksek hassasiyetle yapılıyor olabilmektedir.

Oransal akış kontrolü ekipmanlarında önem arz eden başka bir konu ise Tekrarlanabilirlik konusudur. Bir ürünü birkaç defa açıp kapattığınızda gerilim değişikliğine karsı gösterilen debi değişikliğinin aynı olması, ürünün iyi bir tekrarlanabilirlik gösterdiği anlamına gelmektedir. Kontrol hassasiyeti ve kolaylığı açısından bir ürünün tekrarlanabilir olması çok önem arz etmektedir.

Solenoid valflerinin bobinleri, doğaları gereği uzun süre enerjide kaldıklarında sıcaklıkları artıyor. Sıcaklık artısı bobinlerde manyetik alan kuvvetinin düşmesi anlamına gelmektedir. Bu sebepten dolayı oransal solenoid valflerde kuvvet dengesini sürekli sabit tutmak ve ürünün tekrarlanabilirliğini sağlamak çok kolayı bir işlem değildir. Ancak TORK SP serisi solenoid valflerinde yapılan özel manyetik alan analizleri ve hassas elektro-mekanik tasarımı sayesinde rakiplerine göre çok iyi bir tekrarlanabilirlik davranışı (%3 sapma) göstermektedir.