Pompalar

Pompa Sistemleri: Tasarımın Kontrolü

Yayın Tarihi:

6 yıl önce

on

Hamdi Nadir Tural

İş Geliştirme Müdürü

Standart Pompa ve Makina San. Tic. A.Ş.

Pompa sistemleri farklı sıvılar aktarılması ve farklı ihtiyaçlar ile endüstriyel gereksinimlere göre tasarlanmaktadır. Birçok sistem, uygulama deneyimleri ve standartlar dikkate alınarak tasarlanır. Ancak proje, uygulama aşamasında değişimler ve farklılıklar gösterebilir. Örneğin bir soğutma kulesi sirkülasyon sisteminde,

  • Soğutma suyuna ısı transferini artırmak amaçlı kimyasallar eklenmesi
  • Proje aşamasında belirlenen boru et kalınlılığının tedarik sürecinde değiştirilmesi
  • Havuz inşaatı aşamasında havuz zemin temelinin yükseltilmesi
  • Hat üzerine ek fittings (vana, klape, filtre vb.) ekipmanlar takılması

gibi değişiklikler, projelendirme aşamasında bilinmediği için sistemin güvenilir olarak işletilmesi ve bakımı açısından belirsizlikler oluşturmaktadır.

Sistemi devreye almadan önce, tesisattaki ana değişiklikler ve proses iyileştirme-değiştirme çalışmaları sonrasında “tasarım gözden geçirme” yapılmalıdır. Özellikle kritik ve tehlikeli sıvıların kullanıldığı pompa uygulamalarında tasarımın gözden geçirilmesi büyük önem arz etmektedir. Zira uygunsuzluk sonucu büyük üretim kayıpları, çalışanların yaralanması ve hayati kayıplar ile uzun süreli çevre kirliliği gibi sonuçlar doğurabilmektedir.

Bu kapsamda mekanik, hidrolik, montaj ve işletme prosedürleri sistemin Güvenirlik ve İşlevsellik açısından gereksinimlerini sağladığı kontrol edilmelidir.

Mekanik Değerlendirmeler

  • Sıvı ile temas eden malzemeler doğru seçilmiş mi?  
  • Kaplin uygun seçilmiş mi?
  • Mekanik salmastra tasarımı uygun mu?
  • Salmastraların hava tahliyesi ve yıkaması uygun yapılmış mı?
  • Pompa tasarımı çalışma şartlarına uygun mu?
  • Kaplin ve döner parçaların muhafazaları uygun mu?
Sıvı Klorid (Cl) Malzeme Yapısı Ticari İsim Malzeme Kodu
Şebeke

ve

Yeraltı Suyu

 <200ppm Östenitik 304 1.4301 -1.4308
<1000ppm Östenitik 316 1.4401-1.4408
Acı Su 1000-3600ppm Dubleks 2205 1.4462-1.4517
Acı Su

ve

Deniz Suyu

 3600-26000ppm Süper Östenitik 254SMo 1.4547-1.4500
Süper Dubleks SAF2507 1.4410-1.4469

 

Hidrolik Değerlendirmeler

  • Çark çapı uygun mu?
  • Pompa girişinde uygun mesafede düz boru kullanılmış mı?
  • Emiş hattındaki geçici filtreler çıkartılmış mı?
  • Daimi filtrelerin montajı akış yönüne uygun olarak yerleştirilmiş mi?
  • Pompanın müsaade edilen debi aralığının dışında çalışmasını engelleyici önlemler alınmış mı?
  • Seçilen motor gücü; pompanın çalışma aralığı, sıvının yoğunluğu ve ortam koşullarına göre uygun boyutlandırılmış mı?
Yükselti

Deniz Seviyesi

(m)

 Ortam Sıcaklığı
<30°C 30-40°C 45°C 50°C 55°C 60°C
1000 1,07 1,00 0,96 0,92 0,87 0,82
1500 1,04 0,97 0,93 0,89 0,84 0,79
2000 1,00 0,94 0,90 0,86 0,82 0,77
3000 0,92 0,86 0,82 0,79 0,75 0,70
4000 0,82 0,77 0,74 0,71 0,67 0,63

Elektrik motoru mil gücünün ortam koşulları katsayısı ile hesabı Pmil=P2 x Kok

  • Pompanın çalışma aralığında kavitasyonsuz çalışabilmesi için ENPY (Emmedeki Net Pozitif Yük – NPSH Net Positive Suction Head) değerinde yeteri miktarda tolerans bırakılmış mı?

    Montaj Değerlendirmeleri

    • Boru hattı, pompa flanşlarına yük getirmeyecek şekilde tasarlanmış mı?
    • Borular desteklenmiş mi?
    • Borular uygun şekilde teraziye alınmış mı?

  • Flanş bağlantı cıvataları uygun torkla sıkılmış mı?
  • Pompa ve motor kaplin hizalaması yapılmış mı?
  • Pompa şasisi uygun şekilde kaide betonuna bağlanmış mı?
  • Bütün muhafazalar yerli yerinde mi?

  • Yataklarda yağlama yağı mevcut mu?
  • Çek vanalar doğru montajlanmış mı?
  • Ölçüm cihazları uygun yerlere ve ölçme hatalarını azaltacak şekilde montajlanmış mı?

İşletme Değerlendirmeleri

  • Çalıştırma prosedürleri pompanın maksimum ve minimum debi dışında çalışmasını engelleyecek şekilde düzenlenmiş mi?
  • Çalıştırma prosedürleri pompaya sıvı girişinin sürekliliğini sağlayacak şekilde planlanmış mı?
  • İşletme prosedürleri pompanın gerekli ENPY (Emmedeki Net Pozitif Yük) değerini bütün çalışma aralığında sağlayacak şekilde belirlenmiş mi?
  • Durdurma prosedürleri pompanın maksimum ve minimum debi dışında çalışmasını engelleyecek şekilde düzenlenmiş mi?

 

Kaynaklar

SNT Uçtan Emişli Pompalar Montaj, Bakım, İşletme ve Onarım Kılavuzu, Standart Pompa, 2017.

Pompalarda Malzeme Kaynaklı Hasarlar ve Malzeme Seçimi, Hamdi Nadir Tural, Pomsad 7. Kongresi, 2011.

Have you scheduled your pump maintenance?, Hamdi Nadir Tural, Pump Engineer, vol 7, 2015.

ANSI/HI 9.6.52-2009 – Rotodynamic Pumps (Centrifugal and Vertical)- Guideline for Condition Monitoring, Hydraulic Institute, 2009.

Corrosion of Stainless Steel in Supply (Drinking) and Waste (Sewage) Water Systems, SSAS Information Sheet No.4.92, British Stainless Steel Association, 2001.

Krohne Optiflux 2000 Handbook, 2014.

Etiketler:

Trendler

Exit mobile version